Zamiana Galaktyk
Gwiazdy są to okrągłe ciała niebieskie zbudowane z wodoru i helu. Wysoka temperatura, która utrzymuje się na ich powierzchni oraz emitowane przez nie światło są efektem zachodzących w nich reakcji termojądrowych. Krążą one wokół centrum galaktyki.
Zamiana galaktyk
Bańki Lyman-alfa (Lyman-alpha blob, w skrócie LAB) to typy obiektów astronomicznych, będących rozległym obłokiem wodoru, emitującego linię spektralną, znaną jako Lyman alfa. LAB-y są jednymi z największych znanych obiektów astronomicznych. Największe znane obłoki tego typu mająśrednicę ponad 400 tys. lat świetlnych. Nie jest jeszcze znany mechanizm powstawania LAB-ów, ani to, czy są w jakiś sposób związane z pobliskimi galaktykami. Znane LAB-y leżą zazwyczaj w znacznej odległości od Ziemi. Pierwszym zaobserwowanym obiektem tego typu był LAB-1, odkryty w 2000 r. Światło wyemitowane przez niego potrzebowało 11,5 mld lat, aby dotrzeć do Ziemi. Jego średnica wynosi 300 tys. lat świetlnych. Mieści w sobie kilka galaktyk i jedną galaktykę aktywną. Największa znana tego rodzaju struktura rozciąga się na 200 mln lat świetlnych i przypomina amebę. To bańka gazu, odkryta w 2006 r. przez japońskich astronomów z wykorzystaniem teleskopów Subaru i Keck, na górze Mauna Kea na Hawajach.
Twór ten znany jest również pod nazwą Koncentracja Shapleya. Przez wiele lat był najmasywniejszym skupieniem gromad galaktyk w lokalnym Wszechświecie. Został zaobserwowany przez Harlowa Shapleya w 1930 r., w gwiazdozbiorze Centaura. Znajduje się w odległości 500 mln za Supergromadą w Centaurze, za którą bezpośrednio jest położony. Na niebie trzeba by go szukać w kierunku zbliżonym do Wielkiego Atraktora, lecz w znacznie większej odległości. Masę Supergromady Shapleya ocenia się na 1016 mas Słońca, a jej odległość od Drogi Mlecznej na ok. 200 megaparseków (650 mln lat świetlnych). Koncentracja Shapleya ma nieregularny kształt, a jej przybliżone rozmiary to ok. 30 55 100 Mpc. Znajduje się w niej ponad 20 gromad galaktyk, z których siedem ma klasę obfitości 2 lub wyższą, a więc tak dużych jak gromada w Perseuszu (Abell 426) lub gromada w Warkoczu (Abell 1656).
Obecnie za największą strukturę we Wszechświecie uznaje się Wielką Ścianę Herkules-Korony Północnej (Her-CrB GW). Astronomowie szacują, że obiekt ten ma długość ponad 10 mld lat świetlnych. Podobnie jak Wielka Ściana Sloan, Her-CrB GW to struktura typu włókno, składająca się z gromad galaktyk i grup kwazarów. Jej długość stanowi 10% długości obserwowanego Wszechświata. Szerokość obiektu jest znacznie mniejsza, bo wynosi tylko 900 mln lat świetlnych. Her-CrB GW znajduje się na granicy gwiazdozbioru Herkulesa i Korony Północne.
Wielkoskalowe struktury, w które układają się miliony obserwowanych galaktyk, wyrosły z pierwotnych, wręcz mikroskopijnych, zaburzeń gęstości i prędkości na skutek procesu nazywanego niestabilnością grawitacyjną. Przez niespełna 14 miliardów lat kosmicznej ewolucji niestabilność grawitacyjna doprowadziła do powstania obiektów takich jak gromady galaktyk, gdzie tysiące galaktyk, wirując w szalonym pędzie, zderza się ze sobą w potężnym polu grawitacyjnym. Komputerowe symulacje zilustrowały, w jaki sposób pierwotne pole materii Wszechświata ewoluuje w wyraźny Kosmiczną Sieć złożoną z włókien, splatających się w gęste i zwarte bryły znajdujące się w węzłach sieci. W budowie tej gwiezdnej pajęczyny możemy wyróżnić cztery istotnie różne składniki, które, połączone i powtórzone wielokrotnie, tworzą wzór wszędzie podobny, nigdzie jednak taki sam. Te cztery składniki sieci to gromady galaktyk, włókna, ściany lub inaczej osnowy oraz pustki. Gromady galaktyk to najgęstsze i najmasywniejsze obiekty, które pełnią funkcję węzłów kosmicznej sieci. Kosmiczna materia przepływa do gromad galaktyk głównie wzdłuż wielkich i gęstych włókien, które przypominają wielkie nici rozpostarte między węzłami. Większość galaktyk we Wszechświecie znajduje się właśnie we włóknach. Pomiędzy włóknami i gromadami rozpościerają się cienkie i mniej gęste osnowy, nazywane ścianami. Materia w nich charakteryzuje się powolniejszymi ruchami, spływając łagodnie w kierunku najbliższego włókna lub gromady. Ostatnim składnikiem kosmicznej sieci są ogromne kosmiczne pustki. Są to olbrzymie mroczne domeny, niemal pozbawione światła i materii, wypełniające przestrzeń pomiędzy ścianami i włóknami. Znajdujące się w nich bardzo nieliczne galaktyki są zazwyczaj małe i słabo rozwinięte.
Galaktyki to ogromne skupiska gwiazd, gazu międzygwiezdnego, pyłu, planet oraz ciemnej materii. Do najczęściej wymienianych rodzajów galaktyk zalicza się spiralne, eliptyczne, soczewkowate i nieregularne. Każda galaktyka z konkretnej kategorii jest podoba do innych w tym samym typie. Wszystkie mają podobną budowę - składają się z:
W ramionach galaktyki tworzą się młode gwiazdy. Mieszczą się tam także mgławice w licznej ilości. Warto dodać, że ponad 60% galaktyk stanowią właśnie galaktyki spiralne (poza galaktykami karłowatymi). Galaktyki spiralne zostały podzielone na dwie grupy - w pierwszej znajdują się spiralne bez poprzeczki (jest to typ S), zaś w drugiej są z poprzeczką (typ SB).
Galaktyka eliptyczna swoją nazwę wzięła od kształtu. Ten typ galaktyki ma kulistą symetrię, przypomina kształtem elipsę, nie ma ramion. Wyróżnia się niewielkim rozmiarem i ma niedużą ilość pyłu międzygwiezdnego oraz gazu.
Taka galaktyka jest raczej spłaszczona; określa się stopień spłaszczenia 0-7, gdzie 7 to największy stopień spłaszczenia, zaś 0 najmniejszy. Ten typ galaktyk zawiera raczej galaktyki o niewielkich rozmiarach. Galaktyka eliptyczna ma oznaczenie E, a do jej grupy zalicza się m.in. karłowatą galaktykę M32, która zlokalizowana jest w Andromedzie.
Ich nazwa również nawiązuje do kształtu - z wyglądu przypominają soczewki. Zostały oznaczone jako S0. Ich cechą charakterystyczną jest brak pyłu międzygwiezdnego. Wśród galaktyk soczewkowatych znajdują się galaktyki NGC 936 i NGC 5128 (Centaurus A).
Galaktyki nieregularna wyróżniają się nieregularnym kształtem. Mają oryginalne i ciekawe struktury - każda z nich może przybrać inną formę i kształt, trudno tu o konkretny, zdefiniowany układ. Są one raczej niewielkich rozmiarów i jest ich stosunkowo mało - stanowią jedynie około 4% wszystkich galaktyk.
Wśród galaktyk spiralnych jest także Galaktyka nazywana Drogą Mleczną. Z Ziemi, gołym okiem, możemy ją dostrzec w postaci jasnej, białej smugi znajdującej się w nocy na niebie. Do takich obserwacji jednak dobrze jest wybrać szczególne miejsce - kiepsko oświetlone sztucznym światłem. 041b061a72